Windows 8; masaüstü, dizüstü, ve tablet bilgisayarlar için tasarlanmış bir işletim sistemi olduğu için tüm cihazlarda farklı bir deneyim yaşatabiliyor. Akıllı telefonlarda da Windows 8’in yaygınmlaşması ile her alanda hayatımıza giren bir işletimi sistemi oldu diyebilirim. Özellikle dokunmatik deneyimini kullanıcılarla buluşturan Windows 8, içinde barındırdığı yeni özellikler ile tablet deneyimini çok yukarılara taşıyor. Şimdi gelin Windows 8 içerisinde belki de bir çoğunuzun bilmediği minik bir özelliğe bakalım.. Slide-To-Shut-Down. Evet, bu özellikle Windows 8 yüklü tablet bilgisayarınızı kapatmak (Turn off) için artık sadece parmak hareketleriniz yetecek.. Nasıl mı? İşte böyle!
Öncelikle c:WindowsSystem32 altına gizlenmiş olan SlidetoShutDown32.exe dosyasını bulup Start’a iğeneleyelim (Pin)
Artık Start ekranında bu dosyayı tıkladığımızda karşımıza bir sürüme ekran (slider) geliyor. Ekranı parmağınız ya da fareniz ile aşağıda sürüklediğinizde bilgisayarınızı kapatabiliyorsunuz. Böylece özellikle dokunmatik özelliği olan tablet bilgisayarlarda klavye kısayollarını ya da fareyi kullanmaya gerek kalmadan sadece dokunuşlarınızla bilgisayarınızı kapatabilirsiniz.
Evet SlidetoShutdown simgesine tıklıyorum ve aşağıdaki gib bir slider beni karşılıyor. Aşağıya doğru sürüklüyorum ve güle güle J
Özellikle Windows 8’den sonra yeni Start Menü ve diğer menü yapıları derken kafamız epey karıştı. Alıştıkça öğreniyor ve keyfini çıkarıyoruz. Uzun bir süredir Windows 8 kullanan biri olarak özellikle tablet cihazlarda mükemmel bir performans gösterdiğini söyleyebilirim.
Bununla birlikte; 8.1 sürümüyle gelen bazı ufak yenilikler sayesinde menülerde gezinme alışkanlıkları çok daha keyifli bir dokunuşla değişecek gibi duruyor. Şimdi 8.1 üzerindeki yeniliklerle birlikte Taskbar’ın (Görev Çubuğu) yeni haline bir bakalım.
Numaralara göre açıklamalara bakalım..
Mouse ile ekranın sağ üst köşesine ulaşıldığında çıkan Charm Bar’ın görüntülenmesi bilgisi buradan ayarlanmakta. Varsayılan olarak aktif durumda.
Mouse ile ekranın sol üst köşesine ulaşıldığında çıkan açık uygulamalar listesinin görüntülenmesi bilgisi buradan ayarlanmakta. Varsayılan olarak aktif durumda.
Windows+X tuş kombinasyonuyla erişilen kolay menü içerisinde Komut Satırı yerine Windows Powershell’in görüntülenmesini sağlamak istiyorsanız buradaki kutucuğu işaretleyiniz.
Bilgisayar başladığında ya da tüm uygulamalar kapatıldığında Start ekranı yerine Masaüstü’nün görüntülenmesini buradan sağlayabilirsiniz. Biraz olsun eski alışkanlıklarınızı yaşatabilirsiniz J
Start ekranında masaüstü arka planını kullanmak isteyenler için.
Windows tuluna basıldığında Start ekranına geçmeyi sağlamak için doğru yer burası.
Start ekranında tüm uygulamalar listelenmez. Belli başlı ugulamalar yer alır. Tüm uygulamalar için start ekranının sol altında bulunan aşağı ok işaretine basılmalıdır. Ya da buradaki ayar ile Start ekranına her gelindiğinde otomatik olarak tüm uygulamaların listesine ulaşılabilir.
Bu ayar da yine tüm uygulamaların listelendiği ekrandayken yapılan arama işlemlerinde sonuçların sadece uygulamalar içerisinde değil her yerde (internet, dosyalarım, paylaşımlarım vs.) yapılmasını sağlıyor.
Tüm uygulamaların listelendiği ekranda masaüstü uygulamalarının başta listelenmesi sağlanabiliyor.
Windows 8, çıktığı ilk günden beri her çeşit cihazda birçok amaç için tasarlanmışdı. Bu söylem, duyduğumuz ya da kullandığımız her uygulamada doğruluğunu ortaya koyuyor diyebilirim. Gerçekten de geniş bir donanım yelpazesinde birçok amaçla kullanılabiliyor. Masaüstü, dizüstü, tablet ya da akıllı telefonlarda kullanılabilen Windows 8’in kullanım senaryolarından birine göz atalım öyleyse.
Fuarlarda, havaalanlarında, sinamalarda vs. rastladığımız Kiosk bilgisayarları hatırlayınız. Hani üzerinde dokunmatik özelliği sayesinde işlerimizi hallettiğimiz. Hani, bir alışveriş merkezinde aradığımız bir mağazanın lokasyonunu görmek için kullandığımız Kiosk’lar.. Aşağıdaki resimden destek alalım öyleyse..
Tamam Kiosk’u da gördükten sonra artık Windows 8 yüklü bir bilgisayarı –dokunmatik özelliği olan bir donanım olması daha uygun olur J – nasıl hazırlayacağımızı öğrenelim.
Öncelikle Windows+I tuş kombinasyonuyla Charm Bar’a gelerek Change PC Settings ile ayarlar menümüze gelelim. Oradan da Account (Hesaplar) kısmına.
Accounts bölümünde yeni bir hesap eklemeliyiz. Bunun için Hesaplar kısmına geldiğimizde Other Accounts kısmına gelerek buradan yeni bir Microsoft hesanbı eklemeliyiz. Çünkü bu özelliğin kullanılabilmesi için bir Windows hesabı (hotmail, msn ya da live.com üzerinden alınmış bir hesap) kullanmamız gerekiyor. Ben kendi örneğimde onur.okutucu@bilgeadam.com adresimi kullanıyorum. Bu adres de deneme amaçlı olarak Microsoft hesabı yerine kullanıldı.
Hesabı oluşturduktan sonra ikinci adım olan Set up an account for assigned access seçeneği ile Kiosk mode içerisinde kullanılacak hesabı ve bu hesap ile ilişkilendirilecek uygulamayı belirleme zamanı. Kiosk mode bildiğimiz gibi tek bir uygulama ile ilişkilendirilmek için tasarlanmıştır.
Yukarıda gördüğümüz ekranda hangi Microsoft hesabı ile hani uygulamayı kullanacağımızı belirlememiz gerekiyor. Daha önce oluşturduğunuz Microsoft hesabını buradan seçerek devam ediyoruz.
Sıra bu hesap ile hangi uygulamayı kullanacağımızı belirlemede. Çünkü belirlediğimiz hesap ile oturum açıldığında otomatik olarak bu uygulama çalışacak ve kullanıcılar bu uygulama dışında başka bir uygulamayı kullanamayacaktır. Ayrıca Windows locked down moduna geçecek ve kullanıcılar bu uygulama dışında işletim sistemine ilişkin komutların hiçbirini kullanamayacaktır. Sadece bu uygulamayı kullanabilecektir. Zaten kiosk makinelerinei hatırlarsanız, kullanıcıların bilgisayara hükmetmeleri de pek anlamlı olmayacaktır. Öyle ya, bir bankamatik’ten para çekerken bilgisayarı yeniden başlatabiliyor olmanız banka tarafından pek istenen bir durum değil J
Evet artık işlem tamam. Artık oturumu kapatarak Kiosk Mod için oluşturduğum ve ilişkilendirdiğim kullanıcı ile oturum açıyorum. Bu kullanıcıyla ilişkilendirdiğim Maps uygulaması açılacak ve kullanıcı bu uygulama dışında hiçbir şeyi kullanamayacak ve kontrol edemeyecek. Tam bir Kiosk! J
Peki burada bir soru sorulması gerekmiyor mu? Tamam Kiosk mod güzel, beğendik. Peki ya madem bu uygulama dışında hiçbir şey (kısayollar vs.) çalışmıyor, o zaman nasıl normale döneceğiz???
Evet güzel bir soru, Windows tuşuna 5 defa basmayı deneyin 😉
Windows 8 ile gelen her yeni özellik gibi birazdan detaylı olarak anlatacağım özellik de yine kullanıcılar için önemli kolaylıklar sağlıyor.. Bu yeni özelliğin ismi “Storage Spaces”. Adından da anlaşılacağı gibi depolama alanlarının konsolidasyonuna imkan tanıyan bir özellik bu. Kapasitelerin yetersiz kaldığı günümüzde her geçen gün farklı tipte ve hızda disklere sahip oluyoruz. Bu disklerin sayıları arttıkça içindeki bilgilerin birbirleriyle olan senkronizasyonu ya da bütünlüğü azalıyor. Öyle ya; 4 tane 1 TB diskiniz olduğunu düşünün. Bu disklerin hangisinde hangi bilgi var bilemeyebiliyorsunuz. Hepsini bilgisayarınıza taktığınızda da disk kirliliği ile başa çıkmak zorundasınız.. Tüm bunları tarihe karıştıracak bir özellik var karşımızda. Aslında daha önce Dinamik Diskler ile oluşturduğumuz Spanned Volume ya da RAID yapısı artık tüm kullanıcıların çok basit bir arayüzden yönetebilecekleri bir şekilde yeniden tasarlandı diyebilirim. Peki bu Storage Spaces’in hayatımızı kolaylaştıran özellikleri ve kurulum gereksinimleri neler? İşte tam da ondan bahsediyordum..
Storage Spaces’i Neden Kullanmalıyım?
Ucuz ve çeşitli boyutlarda disklerin kolayca edinilebilmesi ve yönetilebilmesi
Internal / External USB, SCSI, SAS ve SATA disklerin kullanılabiliyor olması
Birçok diskin tek sürücü harfi ile temsil edilmesi ve disk kalabalığının önüne geçilebilmesi
Tüm disklerin bir Disk Havuzu’nda tek disk gibi yönetiliyor ve kullanılıyor olması
Alan gereksinimi oldukça yeni disklerin disk havuzuna eklenebiliyor olması
Birden fazla disk havuzu oluşturup bu havuzların yönetiminin delege edilebiliyor olması
Powershell ile gelişmiş yönetim kolaylığı
Herhangi bir hata durumunda (disklerden birinin bozulması vs) veri kaybının önlenebiliyor olması
RAID özelliğinin yapılandırılabiliyor olması
Storage Space Gereksinimleri ve Özellikleri
Boot, System ve CSV disk bölümleri desteklenmiyor
Disk boyutlarının minimum 10 GB olması gerekiyor (Önemli)
Disk havuzuna yeni bir disk eklendiğinde, yeni eklenen disk içerisindeki tüm bilgiler siliniyor (Önemli)
Formatlanmamış ve bölümlendirilmemiş disklerin havuza eklenmesi, veri kaybını önelemek için önemli
Bir basit Disk Havuzu (Basic Disk Pool) en az 1 diskten oluşuyor.
Bir 2’li Mirror Disk Havuzu (2-way Mirroring Disk Pool) en az 3 diskten oluşuyor.
Havuz içindeki tüm disklerin sektör boyutları (sector size) aynı olmak zorunda (Önemli)
Fibre Channel ve iSCSI diskler desteklenmiyor (Önemli)
Failover Cluster amaçlı kullanılacak disk havuzları NTFS dosya sistemii kullanmak zorundalar (Önemli)
Evet, Windows 8 ile gelen Storage Spaces özelliğini ilk bakışta tanımaya çalıştık. Storage Spaces özelliğinin adım adım kurulumu ve kullanımına ilişkin makaleye aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Windows 8.1 ile gelen yeni nesil arama özelliği sayesinde hem yerel bilgisayarda, hem ağ paylaşımlarında, hem Microsoft Store üzerinde, hem de internet üzerinde aynı anda arama yapabilmek mümkün. Bing entegrasyonu ile geliştirilmiş bu yeni arama özelliği sayesinde hızlı bir şekilde sonuçlara ulaşmak mümkün.
Başlangıç ekranındayken anahtar kelimemizi direct yazarak otomatik aramayı başlatabiliriz. Aramak istediğimiz kelimeleri yazdığımız anda Windows Search otomatik olarak bu anahtar kelimeleri baz alarak yerel bilgisayarda, paylaşımlarda ve internet üzerinde yaptığı arama sonuçlarını hızlıca görüntüleyecektir.
Arama ayarları nasıl yapılır?
Yukarıdaki yolu izleyerek arama ayarlarına ulaşabilirsiniz. Bu noktadan sonra aşağıdaki özellikleri kendinize göre özelleştirebilirsiniz. Şimdi bunlara bir göz atalım.
İlk ayar olan arama deneyimi (Search Experience) bölümünde Bing arama motoru tarafından döndürülen sonuçların hangi kriterlere göre sonuç döndüreceğini belirleyebiliyoruz. Burada fiziksel lokasyonuma ve daha önce yapmış olduğum arama kriterlerine göre sonuçların görüntülenmesini sağlayabiliyoruz. İstenirse bu özellik tamamen devre dışı bırakılabiliyor.
Bir diğer ayar olan güvenli arama (Safe Search) kısmında ise yetişkinlere özel içerik, görüntü ya da yazıların sonuç olarak görüntülenmemesi sağlanabiliyor.
Son ayarda ise sınırlı v eek ücret gerektirebilecek bağlantılar için (3G, Edge vs.) arama davranışını belirleyebiliyoruz.
Tüm bu ayarları Windows Powershell içerisinden yapmak isterseniz şu cmdlet’I kullanabilirsiniz.
Ayar değişikliği yapmak için ise; (örneğin internet üzerinde aramayı engellemek için)
Set-WindowsSearchSetting cmdlet’I hakkında detaylı bilgi için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz.
Yaklaşık 1 saat süren Windows 8 konulu programda Windows 8’in çarpıcı özelliklerini uygulamalı olarak anlatmaya çalıştım. Eskişehir Anadolu Üniversitesi TRT Stüdyosun’da yapılan çekimler oldukça keyifli geçti. Daha önceki çekimlere göre biraz zorlandığımı itiraf etmeliyim. Ne de olsa Ulusal kanal J Güzel bir deneyim oldu diyebilirim. Emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum. http://www.youtube.com/watch?v=_3bl5_s88T4 Teşekkürler, BakiOnur
Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde çekimleri yapılan Temel Bilgi Teknolojileri ders anlatımında Windows 8 işletim sistemi üzerine konuştum. http://www.youtube.com/watch?v=XRCOisYN9SA Teşekkürler, BakiOnur